Ο Παπαδιαμάντης και το σχολείο μας (μέρος β΄)

 Ο Παπαδιαμάντης και το σχολείο μας (μέρος β΄)

Του Λάκη Προγκίδη, συγγραφέα, εκδότη του λογοτεχνικού περιοδικού L’Atelier du Roman

νέος Λόγιος Ερμής, τεύχος 9

Εκείνο το αυγουστιάτικο πρωινό, κατευθυνόμενος προς τα ράφια της βιβλιοθήκης σε αναζήτηση της βελανιδιάς του Παπαδιαμάντη, σκεφτόμουν ότι τούτη η παρόρμηση από τη μεριά μου οφειλόταν στην ανάμνηση του πάλαι ποτέ υπαίθριου ακούσματός του. Αχ, έλεγα μέσα μου ψάχνοντας τη σελίδα, εκείνο ήταν το πιο καλό σχολείο για τον Παπαδιαμάντη. Έτσι θα έπρεπε να τον διδάσκονται τα παιδιά μας, κάτω από τις ελιές. Τότε θα εξαφανίζονταν αυτομάτως όλες οι ανησυχίες μας σχετικά με τη διδασκαλία του.

Ο Παπαδιαμάντης και το σχολείο μας (μέρος α΄)

Ο Παπαδιαμάντης και το σχολείο μας (μέρος α΄)

Του Λάκη Προγκίδη, συγγραφέα, εκδότη του λογοτεχνικού περιοδικού L’Atelier du Roman

νέος Λόγιος Ερμής, τεύχος 9

Το καλοκαίρι του 2011, καθώς διάβαζα μερικά από τα πάμπολλα αφιερώματα, περιοδικών και εφημερίδων, που κυκλοφόρησαν με την ευκαιρία των εκατό χρόνων από τον θάνατο του Παπαδιαμάντη, σταμάτησα συχνά μπροστά στους ενδοιασμούς κάποιων αρθρογράφων σχετικά με την ικανότητα των σημερινών παιδιών να προσλάβουν το έργο του.

Η βιολογική βάση των ανθεκτικών πόλεων

Η βιολογική βάση των ανθεκτικών πόλεων

Των Μίκαελ Γ. Μεχάφφυ  & Νίκος Α. Σαλίγκαρος*

νέος Λόγιος Ερμής, τεύχος 9

Τα βιολογικά συστήματα προσφέρουν στρατηγικές σχεδιασμού επιτυχούς προσαρμογής σε μια εποχή κλιματικής αλλαγής και δραστικής μείωσης των φυσικών πόρων. Για να διαμορφώσουμε ένα πράσινο και βιώσιμο μέλλον για την ανθρωπότητα, θα πρέπει να εμπνευστούμε από τη φύση. Χρειαζόμαστε έναν ανθεκτικότερο σχεδιασμό. Αυτό δεν είναι απλώς ένα σύνθημα του συρμού, αλλά μια ανάγκη για τη μακροπρόθεσμη επιβίωσή μας. Πράγματι, η έννοια της «ανθεκτικότητας» έχει γίνει ο νέος όρος του συρμού για τους περιβαλλοντολόγους και, μερικές φορές, εκτοπίζει ακόμα και την άλλη δημοφιλή έννοια, αυτήν της «βιωσιμότητας».

Η εποχή της ανοικοδόμησης

Η εποχή της ανοικοδόμησης

Του Στράτου Μεϊντανόπουλου

Νέος Ερμής ο Λόγιος τ. 9

Όταν ξαφνικά σε μία κυψέλη πεθαίνει η βασίλισσα, η κοινωνική τάξη κλονίζεται. Οι αλλαγές είναι τόσο ριζικές που δικαίως χαρακτηρίζονται ως παλινδρόμηση ή και ως αταβισμός. Τη σαφέστερη αλλαγή υφίστανται οι εργάτριες, οι θηλυκές δηλαδή μέλισσες των οποίων η σεξουαλική ενέργεια είχε μετουσιωθεί σε εργασία. Μόλις ο κοινωνικός ιστός διαταράσσεται, οι εργάτριες παλινδρομούν σε προγενέστερο στάδιο συμπεριφοράς: αρχίζουν να γεννούν παρθενογενετικά αυγά… Πολλές εργάτριες δε επιστρέφουν σε ακόμα παλαιότερο στάδιο εξέλιξης, στο στάδιο που δεν ζούσαν ακόμα σε κυψέλες. Έτσι, αντί να συλλέγουν μέλι και να φροντίζουν τις νύμφες, αρχίζουν να λεηλατούν και να ληστεύουν.

Για τον Ταρκόφσκι

Για τον Ταρκόφσκι

Του Σωτήρη Γουνελά*, συγγραφέα,

Νέος Ερμής ο Λόγιος τεύχος 7

Θα άρχιζα λέγοντας ότι αυτό το έργο, ο Αντρέι Ρουμπλιώφ, αποδείχνει, ότι ένας σκηνοθέτης του τύπου αυτού, μπορεί να μας δώσει μια όψη της ιστορίας, στην περίπτωση αυτή της ρωσικής ιστορίας, ποιητικά, χωρίς επ’ ουδενί να αλλοιώσει τις αλήθειες της. Ίσα ίσα που με τον τρόπο αυτό ανοίγεται στην ιστορία πέρα από τα σχηματοποιημένα γεγονότα που συνήθως περιγράφουν οι ιστορικοί.

Δυτικά αρνητικά στερεότυπα για τους Έλληνες από τον Μεσαίωνα έως σήμερα

Δυτικά αρνητικά στερεότυπα για τους Έλληνες από τον Μεσαίωνα έως σήμερα

του Θανάση Δ. Κωτσάκη, Ιστορικού

νέος Λόγιος Ερμής, τεύχος 4 

Με τη ρωμαϊκή κατάκτηση ο ελληνικός κόσμος ήλθε ουσιαστικά για πρώτη  φορά σε στενή επαφή με τον λατινικό, σε μια συνύπαρξη με πολλαπλές παραμέτρους. Πέρα όμως από την πολιτισμική ώσμωση μεταξύ των δύο πλευρών (αφενός τις επιδράσεις του ελληνικού πολιτισμού στον ρωμαϊκό και αφετέρου την πρόσληψη ρωμαϊκών πρακτικών και θεσμών από την Ανατολή μέσω της ανατολικής ρωμαϊκής αυτοκρατορίας), οι δύο κόσμοι ήλθαν και σε σύγκρουση ήδη από τον πρώιμο Μεσαίωνα.

Ο Καρλ Πολάνυι, η Αθήνα κι εμείς (Β΄ Μέρος)

Ο Καρλ Πολάνυι, η Αθήνα κι εμείς (Β΄ Μέρος)

Των Μπερνάρντο Στουλμπέργκερ Βγιουνίσκι & Ραμόν Γκ. Φερνάντεζ

νέος Λόγιος Ερμής τ. 4

Η ανάλυση της αθηναϊκής οικονομίας

Για τον Πολάνυι, η αθηναϊκή κοινωνία ήταν ένα εξαίρετο παράδειγμα ενός κοινωνικού μορφώματος όπου ταιριάζει η έννοια του ριζώματος. Σύμφωνα με την οπτική του, στην Αθήνα, όπως και σχεδόν παντού αλλού στην αρχαία Ελλάδα, η οικονομία δεν ήταν απομονωμένη από τις υπόλοιπες πολιτικές και κοινωνικές δραστηριότητες του κάθε πολίτη. Οι Έλληνες δεν προσπαθούσαν να επιτύχουν οικονομικούς στόχους όταν έπαιρναν όλες τους τις αποφάσεις.

Ο Καρλ Πολάνυι, η Αθήνα κι εμείς (Α΄ Μέρος)

Ο Καρλ Πολάνυι, η Αθήνα κι εμείς (Α΄ Μέρος)

Των Μπερνάρντο Στουλμπέργκερ Βγιουνίσκι & Ραμόν Γκ. Φερνάντεζ

νέος Λόγιος Ερμής τ. 4

Ο Καρλ Πολάνυι θεωρείται ένας από τους πιο διακεκριμένους πολιτικούς επιστήμονες του 20ού αιώνα. Ένα σημαντικό ζήτημα που τον απασχόλησε ήταν η σχέση μεταξύ των αγορών και της κοινωνίας (συνεπώς του κράτους) στο σύνολό της· για να το πραγματευθεί, εισήγαγε τον όρο Ρίζωμα, που υπήρξε βασικός για τη μελέτη του πάνω στις καταβολές και τις συνέπειες της Βιομηχανικής Επανάστασης. Σημαντικό κομμάτι της πνευματικής του κληρονομιάς είναι η μελέτη της οικονομικής ιστορίας των αρχαίων κοινωνιών, και ιδιαίτερα της Κλασικής Ελλάδας.

Το μανιφέστο της Επανάστασης ή ο «Ανώνυμος»

Το μανιφέστο της Επανάστασης ή ο «Ανώνυμος»

του Γιώργου Καραμπελιά

Νέος Λόγιος Ερμής τεύχος 4

Η γαλλική Επανάσταση και οι ιδέες του Διαφωτισμού, κατ’ εξοχήν του γαλλικού και του αγγλικού¹, θα εισέλθουν ορμητικά στην Ελλάδα με την προέλαση των στρατιών του Βοναπάρτη. Επρόκειτο για ένα ιστορικό παράδοξο που όμως έχει επαναληφθεί αμέτρητες φορές στην ιστορία². Η Θερμιδώρ, την οποία εκπροσωπούσε ο Ναπολέων, σηματοδοτούσε, στο εσωτερικό της Γαλλίας, το τέλος της επαναστατικής περιόδου και, ταυτόχρονα, την επέκταση των ιδεών της στην υπόλοιπη Ευρώπη.

Οδυσσέας Ελύτης: Τι φταίει για την κακοδαιμονία της ελληνικής ζωής;

Οδυσσέας Ελύτης: Τι φταίει για την κακοδαιμονία της ελληνικής ζωής;

Συνέντευξη που έδωσε ο Οδυσσέας Ελύτης στον Ρένο Αποστολίδη 

Νέος Λόγιος Ερμής τεύχος 4

Ζητεῖται ἡ γνώμη σας, κύριε Ἐλύτη, ἡ ἐντελῶς ἀνεπιφύλακτη καί ἀδέσμευτη, ἐπάνω σέ ὅ,τι θεωρεῖτε ὡς τήν πιό κεφαλαιώδη κακοδαιμονία τοῦ τόπου. Ἀπό τί κυρίως πάσχουμε καί τί πρωτίστως μᾶς λείπει; Ποιά θά ὀνομάζατε «πρώτη μάστιγα» τῆς νεοελληνικῆς ζωῆς;
Ἀπό τί πάσχουμε κυρίως; Θά σᾶς τό πῶ ἀμέσως: ἀπό μιά μόνιμο, πλήρη, καί κακοήθη ἀσυμφωνία μεταξύ τοῦ πνεύματος τῆς ἑκάστοτε ἡγεσίας μας καί τοῦ «ἤθους» πού χαρακτηρίζει τόν βαθύτερο ψυχικό πολιτισμό τοῦ ἑλληνικοῦ λαοῦ στό σύνολο του!